3. IN WELKE TAAL NAAR SCHOOL?

ONDERWIJS IN STREEKTAAL

Het principe is eenvoudig. De wet schrijft voor in welke taal de algemene vakken onderwezen moeten worden in het kleuter- (2,5-6 jaar), lager (6-12 jaar) en secundair (12-18 jaar) onderwijs. De taal valt samen met de verschillende taalgebieden. Concreet betekent dat in Vlaanderen het Nederlands de onderwijstaal is. Franse les mag in het Frans, de les Engels in het Engels maar algemene vakken zoals wiskunde, biologie of aardrijkskunde moeten in het Nederlands. In Wallonië is het Frans de officiële onderwijstaal, in Brussel is dat per school ofwel het Nederlands ofwel het Frans.

Die regel van onderwijs in de streektaal geldt voor alle scholen van het officiële net (scholen die de overheid zelf inricht) en voor de scholen van het vrije net (scholen die door de overheid worden erkend of gesubsidieerd). Privéscholen hoeven die taalregel niet te volgen en kunnen les geven in een taal naar keuze.

Op de taalregel voor het onderwijs bestaan enkele uitzonderingen.

• Sinds enkele jaren loopt er in negen secundaire scholen in Vlaanderen een proefproject waarbij ook algemene vakken in een andere taal gegeven mogen worden.
• In Wallonië zijn er immersiescholen. Daar worden enkele algemene vakken in het Nederlands gegeven. Bedoeling is de leerlingen beter de andere landstaal aan te leren.
• In enkele grote steden, waaronder Brussel, zitten nogal wat kinderen van allochtone afkomst in het Nederlandstalig onderwijs. Thuis spreken zij soms alleen hun moedertaal waardoor ze te weinig Nederlands kennen om de les goed te kunnen volgen. Om hun integratie te vergemakkelijken, organiseert een aantal scholen in nauwe samenwerking met de Vlaamse overheid taalondersteunende initiatieven.
• De internationale scholen zijn niet gebonden aan de taalregels voor het onderwijs.

BRUSSEL

In Brussel bestaat er geen tweetalig onderwijs. Scholen geven les in ofwel het Nederlands ofwel het Frans. Wie in Brussel woont, heeft de keuze. Ook wie thuis geen Nederlands spreekt, kan in het Nederlandstalig onderwijs terecht. Heel wat Nederlandstalige scholen in Brussel trekken kinderen aan uit gezinnen waar één of beide ouders geen Nederlands spreken. Om er voor te zorgen dat iedereen de lessen in het Nederlands kan volgen, wordt voor anderstalige leerlingen vaak voor extra begeleiding gezorgd.

FACILITEITENGEMEENTEN IN VLAANDEREN

In de zes faciliteitengemeenten rond Brussel (en in Ronse) moeten scholen in principe in het Nederlands lesgeven. Toch richten deze gemeenten volgens bepaalde voorwaarden Franstalige kleuterscholen en lagere scholen in voor de Franstalige kinderen uit de gemeente zelf. Nederlandstalige kinderen uit de gemeente mogen niet naar die Franstalige scholen. Franstalige kinderen uit andere gemeenten evenmin. De scholen zelf worden gesubsidieerd door de Vlaamse overheid. Die zorgt ervoor dat in zulke scholen intensieve cursussen Nederlands gegeven worden. Voor de secundaire scholen geldt die uitzondering niet. In de faciliteitengemeenten kan je enkel in het Nederlands secundair onderwijs volgen. Wie er geen secundair onderwijs in de streektaal wil volgen, gaat meestal naar een Franstalige school in het Brussels Hoofdstedelijk of het Waalse Gewest.

HOGER ONDERWIJS

In het hoger onderwijs in Vlaanderen is de regel minder strikt geworden. Het gebruik van het Nederlands in het hoger onderwijs is verplicht bij bachelors en initiële masters. Nochtans worden er, ook in de bachelors en masters, steeds meer vakken in een andere taal gedoceerd (veelal het Engels). Studenten hebben wel altijd het recht, om voor de vakken die in een vreemde taal gedoceerd worden, het examen in het Nederlands af te leggen. Die beperkingen gelden vanzelfsprekend niet voor taalvakken.